Filtr skrzyni biegów to element układu transmisji, którego zadaniem jest oczyszczanie oleju przekładniowego z zanieczyszczeń, takich jak opiłki metalu, pył, osady czy resztki uszczelek. Prawidłowo działający filtr zapewnia czystość oleju, co jest kluczowe dla smarowania i chłodzenia wewnętrznych komponentów skrzyni biegów, a tym samym dla jej wydajności i trwałości.

Budowa filtra skrzyni biegów

1. Obudowa filtra:

   • Zwykle wykonana z metalu lub wytrzymałego tworzywa sztucznego.
   • Chroni wewnętrzne elementy filtra przed uszkodzeniami mechanicznymi i wpływem wysokich temperatur.

2. Medium filtracyjne:

   • Główna część filtra, odpowiedzialna za zatrzymywanie zanieczyszczeń.
   • Wykonane z siatki metalowej, włókniny syntetycznej, bibuły filtracyjnej lub ich kombinacji.
   • Czasami wyposażone w dodatkowe warstwy zwiększające skuteczność oczyszczania.

3. Uszczelki i uszczelnienia:

   • Znajdują się na styku filtra z obudową skrzyni biegów.
   • Zapewniają szczelność i zapobiegają wyciekom oleju.

4. Zawór obejściowy (bypass) (opcjonalnie):

   • Pozwala na przepływ oleju w przypadku zatkania filtra, aby zapewnić ciągłość smarowania.

5. Złącza i otwory przepływowe:

   • Umożliwiają dopływ i odpływ oleju przez filtr.

Rodzaje filtrów skrzyni biegów

1. Filtry mechaniczne:

   • Najczęściej spotykane w tradycyjnych automatycznych skrzyniach biegów.
   • Mechanicznie zatrzymują zanieczyszczenia za pomocą siatki metalowej lub papieru filtracyjnego.

2. Filtry magnetyczne:

   • Wyposażone w magnesy, które przyciągają i zatrzymują drobne opiłki metalu.
   • Często stosowane jako uzupełnienie filtrów mechanicznych.

3. Filtry jednorazowe:

   • Montowane wewnątrz skrzyni biegów.
   • Wymieniane podczas serwisu oleju.

4. Filtry zewnętrzne:

   • Montowane na przewodach chłodzenia oleju w niektórych pojazdach.
   • Łatwiejsze w wymianie bez konieczności demontażu skrzyni biegów.

Funkcje filtra skrzyni biegów

1. Oczyszczanie oleju przekładniowego:

   • Usuwa zanieczyszczenia, które mogą powodować zużycie lub uszkodzenie komponentów.

2. Zapewnienie płynnego przepływu oleju:

   • Filtr dba o niezakłócony obieg oleju, co wpływa na prawidłowe smarowanie i chłodzenie.

3. Ochrona układu hydraulicznego:

   • Zatrzymuje cząstki mogące uszkodzić zawory i kanały hydrauliczne.

4. Przedłużenie żywotności skrzyni biegów:

   • Utrzymanie czystości oleju redukuje tarcie i zużycie elementów przekładni.

Problemy wynikające z zaniedbania filtra skrzyni biegów

1. Zanieczyszczenie oleju:

   • Nagromadzenie zanieczyszczeń zmniejsza efektywność smarowania i chłodzenia.

2. Przegrzewanie skrzyni biegów:

   • Zatkany filtr ogranicza przepływ oleju, co może prowadzić do przegrzewania i uszkodzeń.

3. Problemy z pracą skrzyni:

   • Mogą wystąpić trudności z zmianą biegów, szarpanie lub nieregularna praca przekładni.

4. Skrócona żywotność komponentów:

   • Brak skutecznej filtracji zwiększa ryzyko uszkodzenia pomp olejowych, zaworów i innych precyzyjnych elementów.

Wymiana filtra skrzyni biegów

1. Częstotliwość wymiany:

   • Zgodnie z zaleceniami producenta (zwykle co 60 000–100 000 km w przypadku automatycznych skrzyń biegów).
   • Częściej w przypadku intensywnej eksploatacji (np. w samochodach terenowych lub pojazdach użytkowych).

2. Objawy konieczności wymiany:

   • Przegrzewanie skrzyni biegów.
   • Problemy z płynnością zmiany biegów.
   • Wycieki oleju w okolicach filtra.
   • Zmniejszenie ilości oleju w układzie.

3. Proces wymiany:

   • Zdemontowanie miski olejowej skrzyni biegów: Filtr w większości przypadków znajduje się wewnątrz.
   • Opróżnienie układu z oleju: Należy zadbać o dokładne usunięcie starego oleju.
   • Demontaż starego filtra: Upewnienie się, że wszystkie zanieczyszczenia zostały usunięte.
   • Montaż nowego filtra: Stosowanie odpowiednich uszczelek i dociągnięcie śrub z zalecanym momentem obrotowym.
   • Uzupełnienie nowego oleju: Użycie oleju zalecanego przez producenta.
   • Sprawdzenie szczelności i poziomu oleju.

Zalety regularnej wymiany filtra skrzyni biegów

1. Zwiększona żywotność skrzyni biegów:

   • Czysty olej i skuteczna filtracja redukują tarcie i zużycie komponentów.

2. Lepsze osiągi pojazdu:

   • Skrzynia biegów działa płynniej, co przekłada się na wyższą dynamikę jazdy.

3. Zmniejszenie ryzyka kosztownych napraw:

   • Regularny serwis zapobiega poważnym awariom.

4. Optymalne chłodzenie:

   • Sprawny filtr wspiera prawidłowy obieg oleju, co zapobiega przegrzewaniu.

5. Ochrona układu hydraulicznego:

   • Skuteczna filtracja zapobiega uszkodzeniom zaworów i pomp.

Filtr skrzyni biegów jest kluczowym elementem w utrzymaniu sprawności układu transmisji. Regularna wymiana filtra i oleju przekładniowego pozwala zachować optymalną pracę skrzyni biegów, minimalizując ryzyko awarii i zapewniając komfort oraz bezpieczeństwo podczas jazdy.