Siłownik sprzęgła DS DS 3, CITROEN C3 AIRCROSS II, C3 II, C3 III, C-ELYSEE, PEUGEOT 2008 I, 208 I, 301 1.0-1.6 03.12-
Siłowniki sprzęgła to elementy układu sprzęgłowego, które odpowiadają za przekazywanie siły z pedału sprzęgła do mechanizmu wysprzęglającego, umożliwiając rozłączenie napędu silnika od skrzyni biegów. Siłowniki te są kluczowe dla prawidłowego działania sprzęgła, a ich główną rolą jest umożliwienie łatwej, precyzyjnej i efektywnej zmiany biegów, poprzez rozłączenie tarczy sprzęgłowej od koła zamachowego.
Siłowniki sprzęgła występują w różnych układach, a ich rodzaj zależy od konstrukcji układu sprzęgłowego. Najczęściej spotyka się siłowniki w układach hydraulicznych i mechanicznych, które różnią się sposobem przenoszenia siły. Współczesne pojazdy zazwyczaj wykorzystują układy hydrauliczne ze względu na ich wyższy komfort obsługi i mniejsze wymagania co do siły nacisku na pedał sprzęgła.
Rodzaje siłowników sprzęgła
Siłownik główny (pompa sprzęgła):
Opis: Jest to główny element w układzie hydraulicznym, który znajduje się w bezpośredniej bliskości pedału sprzęgła. Jego zadaniem jest generowanie ciśnienia hydraulicznego, które następnie przekazywane jest do siłownika pomocniczego.
Budowa: Siłownik główny składa się z cylindra, w którym znajduje się tłok. Tłok jest poruszany przez naciśnięcie pedału sprzęgła. Wsiąka w niego płyn hydrauliczny, który pod wpływem ruchu tłoka jest przesyłany do siłownika pomocniczego.
Zadanie: Gdy kierowca naciska pedał sprzęgła, siłownik główny generuje ciśnienie, które przesuwa płyn hydrauliczny w kierunku siłownika pomocniczego, a ten powoduje rozłączenie sprzęgła.
Siłownik pomocniczy (wysprzęglak):
Opis: Siłownik pomocniczy znajduje się w okolicy samego sprzęgła, najczęściej przy obudowie sprzęgła, w pobliżu tarczy sprzęgłowej. Jego zadaniem jest przeniesienie ciśnienia hydraulicznego na mechanizm wysprzęglający, co powoduje rozłączenie sprzęgła.
Budowa: Siłownik pomocniczy składa się z cylindra oraz tłoka, który przemieszcza płytę dociskową w kierunku tarczy sprzęgłowej. Może być wyposażony w specjalne uszczelnienia zapobiegające wyciekom płynu hydraulicznego.
Zadanie: Pod wpływem ciśnienia, tłok w siłowniku pomocniczym powoduje wysunięcie płyty dociskowej, rozłączając tarczę sprzęgłową od koła zamachowego. Dzięki temu możliwa jest zmiana biegów bez obciążania silnika.
Siłowniki w układzie mechanicznym:
Opis: W układach mechanicznych (ręcznych), zamiast siłowników hydraulicznych, stosuje się siłowniki mechaniczne, w których siła jest przenoszona za pomocą drążków, cięgien i sprężyn.
Budowa: W takim układzie siłownik składa się z mechanizmu dźwigniowego, który przekształca siłę nacisku na pedał sprzęgła w ruch wymagany do rozłączenia sprzęgła.
Zadanie: W układzie mechanicznym siła jest przekazywana bezpośrednio z pedału do mechanizmu sprzęgłowego, a siłownik w tym przypadku może być używany do rozłączania tarczy sprzęgłowej poprzez przesunięcie elementów mechanicznych.
Siłownik w układzie pneumatycznym:
Opis: Rzadziej spotykany w samochodach osobowych, ale stosowany w pojazdach ciężarowych oraz niektórych systemach wyścigowych, siłownik pneumatyczny wykorzystuje sprężone powietrze do działania.
Budowa: Siłownik pneumatyczny składa się z cylindra, w którym znajduje się tłok. W tłoku tym wykorzystuje się ciśnienie sprężonego powietrza do rozłączania sprzęgła.
Zadanie: Siłownik pneumatyczny przekształca ciśnienie powietrza w mechaniczne ruchy, które pozwalają na wysprzęglanie sprzęgła w odpowiedzi na naciśnięcie pedału.
Budowa i działanie siłowników sprzęgła
Siłowniki sprzęgła, szczególnie w układzie hydraulicznym, działają na zasadzie przekazywania ciśnienia płynów. W układzie hydraulicznym wyróżniamy dwie główne części: siłownik główny i siłownik pomocniczy. Gdy kierowca naciska pedał sprzęgła, tłok w siłowniku głównym przesuwa płyn hydrauliczny do siłownika pomocniczego. Ciśnienie hydrauliczne generowane przez siłownik główny powoduje ruch tłoka w siłowniku pomocniczym, który z kolei uruchamia mechanizm wysprzęglający.
W układzie mechanicznym proces działa podobnie, ale zamiast płynu hydraulicznego, cała siła jest przenoszona za pomocą elementów mechanicznych takich jak cięgna i sprężyny, które zmieniają nacisk pedału w odpowiedni ruch. W tym przypadku siłownik działa na zasadzie dźwigni, która przenosi siłę z pedału na mechanizm wysprzęglający.
Funkcje siłowników sprzęgła
Przekazywanie siły z pedału sprzęgła:
Siłowniki sprzęgła przekazują nacisk wywierany przez kierowcę na pedał sprzęgła do mechanizmu wysprzęglającego, który następnie oddziela napęd silnika od skrzyni biegów.
Płynność rozłączenia sprzęgła:
Dzięki siłownikom, szczególnie hydraulicznym, możliwe jest uzyskanie płynnego i bezproblemowego rozłączenia sprzęgła, co wpływa na komfort jazdy.
Dokładność rozłączenia:
Siłowniki pozwalają na precyzyjne i szybkie rozłączenie sprzęgła, co jest szczególnie ważne w samochodach wyścigowych i sportowych, gdzie zmiana biegów musi być bardzo szybka i skuteczna.
Minimalizacja siły wymaganej do obsługi sprzęgła:
W układach hydraulicznych siłowniki redukują siłę wymaganą do naciśnięcia pedału sprzęgła, co zmniejsza zmęczenie kierowcy podczas długich podróży.
Objawy uszkodzenia siłowników sprzęgła
Trudności w naciśnięciu pedału sprzęgła:
Jeśli siłownik główny lub pomocniczy jest uszkodzony, może to prowadzić do zwiększenia oporu przy naciskaniu pedału sprzęgła, co sprawia, że jego obsługa staje się trudniejsza.
Brak reakcji sprzęgła:
W przypadku wycieku płynu hydraulicznego w układzie hydraulicznym lub uszkodzenia tłoka, sprzęgło może przestać działać prawidłowo. W rezultacie pedał sprzęgła może nie reagować lub sprzęgło nie będzie się rozłączać.
Szarpanie lub trudności w zmianie biegów:
Uszkodzenie siłownika pomocniczego może powodować problemy z wysprzęglaniem, co objawia się szarpaniem pojazdu lub trudnościami w włączaniu biegów.
Wycieki płynów hydraulicznych:
Uszkodzenia uszczelnień w siłownikach mogą prowadzić do wycieków płynów hydraulicznych, co skutkuje spadkiem ciśnienia w układzie, a tym samym problemami z działaniem sprzęgła.
Podsumowanie
Siłowniki sprzęgła są niezbędnym elementem w układzie sprzęgłowym, odpowiadającym za przekazywanie siły z pedału sprzęgła do mechanizmu wysprzęglającego. Używane w układach hydraulicznych, mechanicznych i pneumatycznych, pozwalają na precyzyjne rozłączenie sprzęgła, co jest kluczowe dla płynnej zmiany biegów i komfortu jazdy. Regularna kontrola stanu siłowników jest ważna, aby zapobiec awariom i zapewnić sprawność układu sprzęgłowego.
